Một trong những phương pháp quản trị phổ biến nhất hiện nay, là cách tiếp cận đột phá, nhằm đảm bảo doanh nghiệp vận hành tác nghiệp hiệu quả và bền vững. Phương pháp đó chính là sản xuất tinh gọn – Lean Manufacturing. Cùng tìm hiểu Lean Manufacturing là gì cùng cách ứng dụng Sản xuất tinh gọn hiệu quả qua bài viết sau.
1. Mô hình quản lý sản xuất tinh gọn – Lean Manufacturing là gì?
Lean Manufacturing hoặc Lean Production, còn được gọi là Sản xuất tinh gọn, là một mô hình được xây dựng dựa trên các nguyên tắc và công cụ cải tiến hệ thống. Tập trung vào việc tạo giá trị cho khách hàng và giảm thiểu các lãng phí trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ của một tổ chức.
Các lợi ích của mô hình này bao gồm tăng khả năng sử dụng nguồn lực, rút ngắn thời gian chu trình sản xuất và cung cấp dịch vụ để đáp ứng yêu cầu của khách hàng mà không gặp bất kỳ lãng phí nào, nhờ cải tiến liên tục quy trình.
Bên cạnh đó, Lean Manufacturing giúp đảm bảo cung cấp dịch vụ với chi phí thấp hơn và ít lỗi hơn so với hệ thống kinh doanh truyền thống. Do đó, loại bỏ những lãng phí không hiệu quả là rất quan trọng để tối ưu hóa chi phí và nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
2. Lịch sử hình thành của Lean Manufacturing
Lean là một phương pháp quản trị sản xuất được phát triển từ Hệ thống sản xuất Toyota (TPS) từ những năm 1950 và đã được triển khai trong tất cả các hoạt động của Toyota.
Từ những năm 1980, Toyota đã nổi tiếng với tính hiệu quả của việc triển khai hệ thống sản xuất Just-In-Time (JIT). Ngày nay, Toyota được xem là một trong những công ty sản xuất hiệu quả nhất trên thế giới và là công ty tiên phong áp dụng Lean Manufacturing.
Cụm từ “Lean Manufacturing” hay “Lean Production” được đưa ra lần đầu tiên trong quyển Cỗ máy làm thay đổi Thế giới (The Machine that Changed the World) năm 1990 và ngày càng được ứng dụng rộng rãi tại nhiều công ty sản xuất hàng đầu trên toàn thế giới.
3. Mục tiêu của mô hình sản xuất tinh gọn
Sản xuất tinh gọn là một mô hình quản trị sản xuất nhằm đạt được mục tiêu là tăng năng suất với mức sản lượng đầu ra tương đương nhưng đầu vào ít hơn về thời gian, nhân công, máy móc, vật liệu. Cụ thể, mô hình này đạt được các mục tiêu như sau:
- Giảm thời gian quy trình và chu kỳ sản xuất bằng cách giảm tối đa thời gian chờ đợi giữa các công đoạn.
- Tối ưu hóa bố trí nhà máy dựa trên việc sắp xếp và lưu chuyển nguyên vật liệu hiệu quả.
- Giảm những nguồn lực cần cho việc kiểm tra chất lượng.
- Xây dựng quan hệ gần gũi hơn với số lượng nhà cung cấp ít hơn, nhưng chất lượng tốt hơn và đáng tin cậy hơn.
- Sử dụng việc trao đổi thông tin điện tử với nhà cung cấp và khách hàng.
- Tối giản hóa tổng thể sản phẩm để loại bỏ các mẫu sản phẩm và biến thể ít mang lại giá trị tăng thêm cho khách hàng.
- Thiết kế những sản phẩm với ít thành phần hơn và phổ biến hơn, phù hợp với yêu cầu tùy biến của khách hàng.
4. Lợi ích của mô hình Lean Manufacturing
4.1 Cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm, dịch vụ
Nhờ tiết kiệm vật liệu và giảm lãng phí, mô hình sản xuất tinh gọn Lean Manufacturing cải thiện hiệu quả sử dụng nguồn lực đầu vào, bao gồm tăng năng suất lao động và hiệu suất làm việc bằng cách giảm thời gian chờ đợi giữa người và máy móc, giảm di chuyển và loại bỏ các thao tác không cần thiết.
Tất cả các nhân viên trong quá trình sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ đều hiểu rõ khái niệm giá trị và đóng góp tích cực vào chuỗi giá trị của toàn tổ chức để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ chất lượng ngay từ nguồn.
4.2 Rút ngắn thời gian chu trình sản xuất/ cung cấp dịch vụ
Nhờ tối ưu hóa quy trình tạo giá trị và loại bỏ các hoạt động không tạo giá trị, kết hợp với việc giảm thiểu thời gian chờ đợi giữa các công đoạn, Lean Manufacturing đã giúp loại bỏ các lãng phí, rút ngắn thời gian chuẩn bị (set-up time) và thời gian chuyển đổi giữa các sản phẩm khác nhau (change-over time).
4.3 Giảm thiểu lãng phí hữu hình và vô hình
Do tồn kho quá mức cần thiết, kể cả tồn kho bán thành phẩm dang dở giữa các công đoạn (WIP/ Work-In-Process) lẫn thành phẩm nhờ vận dụng nguyên lý JIT.
4.4 Nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị, mặt bằng
Thông qua các công cụ hữu ích như TPM (Total Productive Maintenance – Duy trì năng suất tổng thể), bố trí sản xuất theo mô hình tế bào (Cell Manufacturing).
4.5 Tăng khả năng đối ứng một cách linh hoạt
Đồng thời giảm thiểu áp lực lên các nguồn lực đầu vào (con người, thiết bị) trước các yêu cầu đa dạng của thị trường thông qua thực hành cân bằng sản xuất (level loading) mỗi khi tổ chức đã đạt được kết quả tốt về thời gian chuyển đổi sản xuất. Khả năng giao hàng đúng hạn theo đó cũng sẽ được đảm bảo.
Khi thời gian sản xuất (lead time) và thời gian chu trình (cycle time) được cải thiện, khả năng đáp ứng yêu cầu của khách hàng về sản lượng sản phẩm cũng sẽ được cải thiện với nguồn lực cơ sở vật chất hiện có.
5. Nguyên tắc chính của sản xuất tinh gọn Lean Manufacturing
5.1 Nhận thức về sự lãng phí
Sự nhận thức ban đầu đó là về những yếu tố mang lại giá trị và những yếu tố không mang lại giá trị trong mắt khách hàng. Những yếu tố như vật liệu, quy trình hoặc tính năng không đóng góp vào giá trị cho khách hàng nên được coi là thừa và loại bỏ. Ví dụ, vận chuyển vật liệu giữa các phân xưởng được coi là lãng phí và có thể được loại bỏ.
5.2 Chuẩn hoá quy trình
Để áp dụng Lean Manufacturing, cần triển khai các hướng dẫn chi tiết cho sản xuất, được gọi là Quy trình Chuẩn, mô tả rõ nội dung, trình tự, thời gian và kết quả cho tất cả các thao tác do công nhân thực hiện. Việc này giúp loại bỏ sự khác biệt trong cách các công nhân thực hiện công việc.
5.3 Quy trình liên tục
Sản xuất tinh gọn Lean Manufacturing thường nhắm tới việc triển khai một quy trình sản xuất liên tục, không bị ùn tắc, gián đoạn, đi vòng lại, trả về hay phải chờ đợi. Khi được triển khai thành công, thời gian chu kỳ sản xuất sẽ được giảm đến 90%.
5.4 Sản xuất kéo “Pull Production”
Sản xuất kéo Pull Production chủ trương chỉ sản xuất những gì cần và vào lúc cần đến. Sản xuất được diễn ra dưới tác động của các công đoạn sau, nên mỗi phân xưởng chỉ sản xuất theo yêu cầu của công đoạn kế tiếp.
5.5 Chất lượng từ gốc
Sản xuất tinh gọn nhắm tới việc loại trừ phế phẩm từ gốc và việc kiểm soát chất lượng được thực hiện bởi các công nhân như một phần công việc trong quy trình sản xuất.
5.6 Liên tục cải tiến
Lean Manufacturing đòi hỏi sự cố gắng đạt đến sự hoàn thiện bằng cách không ngừng loại bỏ những lãng phí khi phát hiện ra chúng. Điều này cũng đòi hỏi sự tham gia tích cực của công nhân trong quá trình cải tiến liên tục.
