Là một thuật ngữ được sử dụng thường xuyên, MPS đã trở thành một phần quan trọng không thể thiếu trong quá trình sản xuất. Vậy MPS là gì? Nên hiểu như thế nào về MPS và vai trò của nó tại sao lại quan trọng? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
1. MPS là gì?
Lịch trình sản xuất tổng thể (MPS – Master Production Scheduling) là một khái niệm mô tả kế hoạch sản xuất tổng thể của một doanh nghiệp. Nó bao gồm các chi tiết về số lượng hàng hóa cần sản xuất trong một khoảng thời gian nhất định.
MPS được biểu thị dưới dạng dữ liệu, bao gồm nhiều thông số như thời gian, quy trình sản xuất, số liệu tồn kho, dự báo tiêu thụ và nhu cầu phân phối trên thị trường, nhằm xây dựng kế hoạch sản xuất và phân bổ nguồn lực một cách hợp lý.
Lịch trình sản xuất chính MPS giúp xác định chính xác số lượng hàng hóa cần sản xuất để phân phối lên thị trường. Ngoài ra, MPS cung cấp các giải pháp kịp thời cho các vấn đề phát sinh như thiếu nguyên liệu, đầu tư chi phí không cần thiết, thiếu hụt lao động, nhằm đảm bảo vận hành hiệu quả cao. Điều này giúp doanh nghiệp giảm thiểu các chi phí không cần thiết, tối ưu hóa lợi nhuận trên từng sản phẩm và tránh rủi ro trong việc sử dụng nguồn lực dưới sự biến động của thị trường.
2. Các dữ liệu chính xây dựng MPS cần có là gì?
2.1 Bản dự đoán xu hướng nhu cầu khách hàng
Một bản kế hoạch dự đoán nhu cầu khách hàng cho sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp là yếu tố quan trọng để xây dựng chiến lược sản xuất. Tuy nhiên, để lập kế hoạch này, doanh nghiệp cần thu thập dữ liệu lịch sử bán hàng từ các bộ phận như Marketing và Bán hàng. Dữ liệu này được sử dụng để đo lường và dự đoán nhu cầu của khách hàng trong tương lai. Tuy nhiên, kế hoạch này cần được cập nhật và điều chỉnh định kỳ (thường là hàng tuần) để đảm bảo không bỏ lỡ hoặc đi ngược lại xu hướng nhu cầu của thị trường.
2.2 Bảng thông số về hàng tồn kho an toàn
Hàng tồn kho được đánh giá là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến thành công của quy trình sản xuất. Do đó, doanh nghiệp cần chú ý đến các thông số về hàng tồn kho an toàn để dự trữ hàng hóa trong trường hợp nhận được một đơn hàng lớn bất thường. Việc cập nhật chính sách nhập nguyên vật liệu sao cho phù hợp với yêu cầu sản xuất của khách hàng cần được thực hiện một cách hợp lý và kịp thời, tránh tình trạng ảnh hưởng tới khối lượng hàng hóa dự trữ an toàn.
Ngoài ra, một số yếu tố khác mà doanh nghiệp sản xuất cần lưu ý khi xây dựng kế hoạch sản xuất tổng thể MPS bao gồm:
- Danh mục sản phẩm: Bao gồm tất cả các mẫu mã sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất. Sau khi hoàn thành phân tích ABC, doanh nghiệp cần sắp xếp danh mục sản phẩm theo mức độ phổ biến, các mặt hàng sản xuất nhiều nhất sẽ nằm ở đầu danh mục.
- Danh sách biến thể cho từng sản phẩm: Tạo mục riêng cho từng biến thể của mỗi sản phẩm. Ví dụ: Trong lĩnh vực thời trang, doanh nghiệp cần phân chia cụ thể như kích cỡ S, M, L của quần áo hoặc màu sắc sản phẩm…
- Danh mục thời gian cụ thể: Ngày, tuần, tháng và năm – chia mục thời gian để lên lịch trình cụ thể nhất. Mục tiêu được đặt theo năm, lịch trình theo tháng và tuần, và công việc cụ thể theo ngày. Mục đích của việc này là xác định kế hoạch sản xuất trong tương lai của doanh nghiệp. Từ đó, doanh nghiệp có thể linh hoạt điều chỉnh nếu cần thiết.
- Số lượng sản xuất: Số lượng sản phẩm mà doanh nghiệp sản xuất trong mỗi khoảng thời gian định kỳ (có thể theo tuần/tháng/năm) theo kế hoạch mà doanh nghiệp đề ra.
4. Lợi ích của MPS đối với doanh nghiệp
MPS (Master Production Schedule) được đánh giá là yếu tố quan trọng đối với quá trình sản xuất cũng như đối với việc xác định nguyên liệu trở thành BOM (Bill of Materials) thành phẩm.
Lập kế hoạch sản xuất MPS cho phép doanh nghiệp điều chỉnh và thay đổi tùy theo nhu cầu thị trường và khả năng thực tế của doanh nghiệp. Ngoài ra, MPS còn cung cấp nhiều lợi ích hữu ích cho quá trình bảo vệ và giúp chống lại những sự cố bất ngờ có thể ảnh hưởng đến hoạt động và phân bố hiệu quả nguồn nhân lực. Cụ thể:
- Xây dựng, tối ưu hoá và theo dõi kế hoạch dự đoán nhu cầu khách hàng, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hoạt động sản xuất của mình.
- Cung cấp thông tin về yêu cầu sản xuất cho các bộ phận liên quan trong quy trình.
- Tối ưu hoá khả năng chứa nguyên vật liệu, tránh tình trạng thiếu hụt trong quá trình sản xuất.
- Chuẩn bị nguồn nhân lực cần thiết cho các hoạt động sản xuất sắp tới.
- Xác định khối lượng sản xuất theo yêu cầu, để doanh nghiệp có thể dự đoán bảo trì cho dây chuyền sản xuất.
- Tính toán lượng hàng tồn kho an toàn, giúp doanh nghiệp cải thiện quy trình nhập nguyên vật liệu, tránh tình trạng thiếu hụt hoặc lãng phí.
Việc thực hiện kế hoạch sản xuất MPS theo đúng đề ra sẽ hỗ trợ doanh nghiệp tối đa hóa lợi nhuận, giảm thiểu chi phí sản xuất và xây dựng lòng tin trong khách hàng. Tuy nhiên, hiện nay nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm phương pháp quản trị và xây dựng kế hoạch sản xuất hiệu quả. Vậy, giải pháp tối ưu nào sẽ giúp doanh nghiệp trong việc lập kế hoạch sản xuất MPS?
5. Các bước lên kế hoạch lịch trình sản xuất MPS hiệu quả
Bước 1: Hiểu và xác định sản phẩm của doanh nghiệp
Việc xây dựng kế hoạch sản xuất MPS hiệu quả phụ thuộc vào sự hiểu biết thực tế và kiến thức chuyên sâu về sản phẩm của doanh nghiệp. Vì vậy, bước đầu tiên mà doanh nghiệp cần làm là mô tả đầy đủ thông tin liên quan đến sản phẩm và số lượng từ góc độ sản xuất. Thông tin về nguyên liệu, đặc điểm, thông số kỹ thuật của sản phẩm, số lượng dự định sản xuất và hàng tồn kho cần được xác định rõ ràng trước khi lên kế hoạch.
Bước 2: Xác định thời gian hoàn thành quy trình sản xuất
Bước tiếp theo để xây dựng kế hoạch sản xuất hiệu quả là xác định khoảng thời gian cần thiết để hoàn thành sản phẩm theo yêu cầu. Để làm điều này, doanh nghiệp có thể tìm câu trả lời dựa trên những câu hỏi sau:
- Sau khi đặt hàng, mất bao lâu để nhập và thu thập nguyên liệu cần thiết cho quá trình sản xuất?
- Mất bao lâu để đưa các nguyên liệu vào dây chuyền sản xuất và tạo ra sản phẩm?
- Thời gian để đóng gói và niêm phong sản phẩm, bao gồm quy trình kiểm soát chất lượng?
- Khoảng thời gian để đóng gói và sẵn sàng giao hàng cho khách hàng là bao lâu?
- Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể tận dụng kinh nghiệm và dữ liệu sản xuất trong quá khứ để xác định những khoảng thời gian này một cách chính xác và có cơ sở.
Bước 3: Đánh giá nhu cầu thị trường để quyết định khối lượng sản xuất
Ở bước này, doanh nghiệp cần dựa vào đánh giá nhu cầu của khách hàng để xác định xu hướng thị trường đối với sản phẩm của mình và tính toán chính xác khối lượng sản xuất. Với các sản phẩm có nhu cầu cao, doanh nghiệp cần đảm bảo khối lượng sản xuất đủ lớn để tránh thiếu hàng. Ngược lại, với các sản phẩm có nhu cầu thấp, doanh nghiệp cần cân nhắc để sản xuất vừa đủ và tránh tình trạng dư thừa gây lãng phí kinh tế và nguồn lực.
Bước 4: Đảm bảo nguồn lực cần thiết để đáp ứng yêu cầu sản xuất
Khi đã tính toán khối lượng sản xuất cho từng loại sản phẩm, doanh nghiệp cần sắp xếp nguồn lực cần thiết để thực hiện quy trình. Đối với nguồn lực nhân công, doanh nghiệp cần phân bổ lao động một cách hợp lý, đảm bảo tay nghề đáp ứng yêu cầu sản xuất.
Ngoài ra, thiết bị và máy móc cũng là yếu tố quan trọng mà doanh nghiệp cần lưu ý. Thông tin về máy móc, thiết bị, thông số kỹ thuật và diện tích nhà xưởng có thể ảnh hưởng đến quy trình sản xuất. Doanh nghiệp cần liệt kê chi tiết và chính xác những yếu tố này để tránh ảnh hưởng đến các nguồn lực khác.
6. Điểm khác biệt giữa MPS và MRP trong quá trình sản xuất
Có rất nhiều bạn luôn thắc mắc về sự khác biệt giữa MRP và MPS là gì? Xét về bản chất, hai hoạt động này hoàn toàn khác nhau về mục đích sử dụng cũng như nội dung công việc.
MRP (Material Requirements Planning – Kế hoạch nhu cầu vật liệu) là một loại bảng biểu giúp thể hiện kế hoạch đặt mua vật liệu cho một loại sản phẩm cụ thể. Trong khi đó, MPS (Master Production Schedule – Lịch trình sản xuất chính) là một kế hoạch sản xuất giúp quyết định thời điểm sử dụng nguyên liệu để tạo ra sản phẩm của doanh nghiệp.
Số lượng vật liệu cần sử dụng trong MRP thường phụ thuộc vào số lượng sản phẩm mà doanh nghiệp cần sản xuất, điều này phụ thuộc vào nhu cầu. Tuy nhiên, với MPS thì lại khác, MPS sử dụng dữ liệu nhu cầu trực tiếp từ các đơn đặt hàng của khách hàng, đối tác và dự đoán được điều chỉnh linh hoạt để phù hợp hơn.
Bài viết liên quan:
